Wednesday, September 17, 2025

HOME A NILO!

 Kan ramah hian tawngkam diklo taka kan hman mek, kan chhunzawm loh atana tha deuh kan neih chu ‘Home’ hi a ni. ‘Home’ tih chu Oxford dictionary chuan heti hian a ziak a _“the place where one lives permanently, especially as a member of a family or household”_ tiin. Tin, Cambridge dictionary pawhin _“the place where someone lives or the place where they feel they belong”_ tiin. Chuti a nih chuan ‘Home’ kan tih chu ‘IN’, kan chenna, chhungkua anga kan khawsak hona hmun hi a ni.

 

Tunlaia kan ram thalai _(kum bithliah pawh a awm tak tak ta lo)_ awmtha duhlo leh in a lenglo, thil thalo tih chîng ho khungkhawmna leh enkawlna hmun hi ‘Home’ kan ti ta hlauh va. Hei hian kan in (Home) hlutna hi a tibawrhbang thei hial ta ve ang. Kei zawng kan in hi ‘Home’ mai pawh ka thi phallo, ‘Home Sweet Home’ ka ti kher duh tlat, a chhan chu Lalpa venna hnuaia dam leh hlim tlang taka kan chenna hmun a nih miau avangin.

 

Heng mi awmtha duhlo, ruihhlo ngai leh mipat hmeichhiatna hmang diklo ho awmkhawmna hmun hi chu ‘Home’ nilovin *‘Rehabilitation center’* tih zawk tur a ni. Rehabilitation tih awmzia Oxford dictionary in a ziah dan chu _“the process of helping somebody to return to a normal, healthy life after they have been in prison or very ill”_ tih a ni a. Tin, Cambridge Dictionary pawhin _“the process of returning to a healthy or good way of life, or the process of helping someone to do this after they have been in prison, been very ill, etc.”_ a ti bawk a. Chuti a nih chuan Rehabilitation Center tih awmzia chu miin nunphung hrisel leh nun tha a kir leh tura tanpuina a dawnna hmun, chutiang ni thei tura tanpuitute awmna hmun chu a ni.

 

Chutichuan, mi awmtha duhlo, ruihhlo ngai leh mipat hmeichhiatna hmang khawlo ho awmkhawmna hmun hi chu *‘Rehabilitation Center’* tih tur a ni a. A sei teh duah avanga kan lam pum lo a nih pawhin, mi thenkhatte tih dang angin *‘Rehab’* ti mai ila a fuh ber ang.

 

He thil siam tha tur hian midang, hnamdang nilovin, nang leh kei Mizo thalaite mawhphurhna a ni. Thil diklo tih kan hriatreng hi chu hawh u i siam tha mai ang u. I thlak danglam ngam ang u.

-Dr. Vra Pachuau

 

TU BER CHU NGE TIDIKLO TU CHU!

 Mizoram khawtin hi han thlir ila, chu khua a in langsar leh mit la nghaltu ber chu Biak in a ni tlangpui. Khaw hmun rem leh ualau, tlang chung leh hmun ualau lai leh hmun thalaiberah kan din thin. Khua leh vengtinah hian Biak in 2/3 te a aia tam te pawh a awm thleh thluah a. A mawiin a ropui a, a pawnlam ropui aiin a chhunglamah a ropui leh zual a. Kohhran thenkhatte phei chu kumtin deuh thawh hian an khawih danglam emawn chu le! tih turin kan chei a, kan uluk em em a. Biak in thuthleng, sound leh music system te phei chu khawihmunah mah zahpuiawmloh tur khawp a changkang a ni.


Chung Biak inah chuan inkhawm pawimawh Sunday chhun, Sunday zan, Nilai zan leh Inrinni zanah te mipui nawlpui tan inkhawm programme kan nei deuh vek (thenkhat nilaizan neilo an awm pheuh pheuh). Chumai bakah chuan Thawhtan zan-Thalai Inkhawm; Thawhlehzan-Nuho inkhawm, Ninga zan-Hlazir leh committee etc. neih zan, Zirtawp zan-Pavalai leh kohhran section thenkhat inkhawm hun niin, kan Biak in ropui leh mawi tak hi kan luahlum tha e mem vek a.

Chung Biak in mawi leh ropui tak tak ah chuan rawngbawltu rual-Pastor/Officer te, Kohhran Upa/Local Officer/Rawngbawltu te, Evangelist, Sunday school zirtirtu leh chanvo hrang hrang leh mawhphurtu fel tak tak kan phe suau suau. Chutiang taka khaidiak fel leh inrelbawlna fel chu insu buai lovin a kal mup mup a. Mahni chanvo theuh tihhlawhtlin chu Pathian rawngbawlna a ni tih hriain thahnemngai takin tupawhin kan thawk vek a. Hetiang tluka inrelbawlna fel leh tha hian Mizo mipuite nunah lailum luahin kohhran leh rawngbawlnaa inhmang te phei chu khawihmunah pawh mi hmantlak a ni deuh zel thin.

Sap hovin “on the other hand” an tih ang deuhvin, chutiang dinhmun kan nih mek laia kan Mizoram dinhmunah hian eng kan ti ta nge ni le? Zofa leng zawng te hi….

Kan ram (Mizoram) hi Kristian ram niin mihring cheng zawng zawng 87% te hi kristian kan inti a. India ram state 28 zinga Kristian tam dan indawtah pawh kan dinhmun a sang hle; pakhatna Nagaland-87.92%, Mizoram-87.16%, Meghalaya -74.59%.... .India ram pumpuia Kristian te hian rampum huap anga religious percentage ah 3-na kan la hauh pha cheuva. Pakhatna Hindu-79.8%, Islam-14.2% and Christian-2.30% (Source https://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_India).

Hetiang dinhmuna awm Kristian state Mizoramah hian engnge kan chhungril dinhmun tak hi tih ngun taka kan in en hian, kan lung a awi tlang hlawm em? Kawngpui chhiat avanga eitur lakluhna kawng chhe reng mai, fur khat pawh dai hlei thei lova thawm that ngai ziah, kawng danpin ngai thin te hi kan lung chhiat/no vanga kan puh reng hi amah Pi Vanramchhuangi kha chuan a pawm theilo a nih kha. Kei pawh ka pawm bik lo. Mahni ramah, Mizo ten hna kan thawk a, contract hna lian leh te deuh thlengin kan thawk sup sup a. Building, Office, School, Quarter etc. kan sak tawhte ah khawtlangin sawizui luai luai ngaiin kan hnutchhiah fova. Ram hmangaihna tak tak thinlung nen thawk ila, kan hna hi tha se, contractor ei/hlep tur hi a awmsa ve hrim hrim a. Kan hna a that leh mipui leh thawktu kan hlim anga, kan hrisel bawk ang. Kan hna that tawkloh fo na chhan hi chu ei/hlep hnem kan tum luat vang bak a chhan puh tur a awm lo.

Hlep teuh teuh duh hnathawktu chuan a contract hnaah pawisa hman tlem dan ngawt a zawng lo thei lova, hna in a tuar ngei ngei thin. Hna a thatloh ang bawkin, Contractor hlep tam leh chhungkua pawhin a thatpui hlei thei lova. Eng eng natna emaw in khawi lai laiah emaw kua a rawn hreuh ve a. Damdawiin leh in enkawlna senso ah kan in hmang tawk tawk a. Nunna in a daihloh chinah kan invuiliam zawih zawih a nih ber. Hlep tam na na na chuan pawisa pawh alo ngah a, pawnlangah mite zah hlawhin hlim hmel an pu a. Mahse, an in lian leh ropui tak tak chhungah, car changkang leh manto tak tak chhungah an rûm vawng vawng thin.

UT kan nih chu dah tha ta ila, State kan nih kum 1987 hnulamah khan ‘Ram hmangaihtu thiau, mipuiin kan duh taka kan thlan ten’ vawiin thlengin ram an enkawl a. Kum 38+ veta nafam chu kawng hrang hrangin hma kan sawn na rawh e. Mahse, kan hmasawnna hian mi hmasawnte a umphalo lutuk hi rual awh a na a ni. Mizoram leh Switzerland leilung a in ang an ti si a, kan va inthlau em em ve. South Asia a kan thenawm hla lo te Singapore ram te reuhte pawhin kum 30-40 chhunga khitiang dinhmun an thlen theih si hi.

Kan hetih mek lai hian, mipui nawlpui nunah sum ngainatna zawi zawiin a intuh a. Thawhrah seng ten kawla nichhuak chhiara an thawhrah renchem taka an hman laiin, karkhat emaw thlakhat thilthu leka rawn hausa ta hluai ten vengtin min tuam a. Inhmun lo ram tha tha an rawn dap a, sum ngah ngah hmeltha an tih ang deuhvin an sumin a tlin em vangin an lei leh mai thin si. Chung mite chuan zah a hnekin an neih sum hmangin khawtlang leh kohhranah ah beramvun sinin bukhuar an la tum rawl nen. Hengho hian kan ram rorelna in hi an rawn luah lovang tih tunge sawi thei. Kei ka hlauthawng ru riau a nia!

Chutiang mite khawsa zia chuan kan khawpui min tuam a, nghawng thalo tak an hnutchhiah mahni phak tawk te te a sum lalutteah duhâmna an rawn tuh a. Kut hnawthawk, dawr leh chawhmeh zuar thlengin tan kan la velo thei bik silo. Mipui sum leng vak theih ang anga lo huiluh ve tumin thil man a to em em a. An hnah telin hma a sawn aiin, aman in hma a sawn a. Hunpui Krismas leh Kumthar vuakveta mite hlimna denchhen a, sum mena meng sumdawng ho pawh hi dem ngawt chi kan ni bik lo. Hei erawh a dik-sum hi a hlu, kan duh a, kan mamawh vek mai. Mahse, i ngaina lutuk lovang u. Amah mai hi chu ti hian lo awm sela. A hmangtu lam rilru puthmang zawk hi inchinfel kan mamawh a ni.

Heng kan nunzia leh sum kan buaipui dan hi kan kristianna nen han hmehbel phet tum thin mah ila, ‘changela sawibel’ an sawi ang chauh a ni, a in mil thei ngang lo.

Chuti a nih chuan tu ber nge ti diklo tu chu nita ang?
Ka zavaiin kohhran member vek kan ni si a. Kan biak kan PATHIAN hi kan hlau ta lo deuh em ni? Alakah hian biru theiin kan inring teh reng emaw ni le? Kan thupui hmanga zawhna a tih tawp ngawt chu a pamhmai lua e. Heti zawng hian kan thu khartung i sawn dawn ang aw!

Hawh u! Pathian thu Sunday school a kan zir thin te, Pathian thuchah/Sermon kan ngaihthlak thin te hi kan mimal nunah i senglut ila. Kan kohhran rawngbawlna kan ngaih pawimawh ang bawkin, kan chenpui leh kan inchhung ingai pawimawh ila, Pathian hnenah i kir ang u hmiang.

-Dr. Vra Pachuau

Sunday, January 19, 2025

SALVATION ARMY THILTUM

 

 (Mission Statement)

* Salvation Army hi kristian kohhran, Khawvel huapa Chanchin Tha hrila thawk a ni. 

* A thuchah chu Bible ah a innghat a. 

* A rawngbawlna chu Pathian hmangaihnain a tihnun a ni a. 

THE SALVATION ARMY - SIPAI THUTHLUNG

SIPAI THUTHLUNG

ISUA KRISTA chu ka Lalpa leh Chhandamtu atan ka pawm ta a, Chhandamna Sipai Pawla sipaiah tangin, he leia a Kohhran mi leh sa dik tak nih ka duh ve ta a, tunah hian, Pathian khawngaihnain a thuthlung thianghlimah ka intulut ve ta a ni.

Pathian thu, thudik, Chhandamna Sipai Pawl thurin sawm leh pakhatten an puanchhuah hi ka ring a, chumi ang zel chuan ka nung ang. 

1.                 Pathian Lehkhabu, Thuthlung hlui leh Thuthlung thar hi. Pathian thâwkkhuma pêk a ni tih kan ring a. Amah chauhvah hian Pathian dân, Kristiante rin leh tihtur chu a chuang a ni tih kan ring.

2.                 Pathian Thianghlim famkim thil zawng zawng Siamtu, Vawngtu leh Awptu chu pakhat chauh a awm a, Amah chauh chu Pathiana biak tur a ni tih kan ring.

3.                 Pathianah chuan mi pathum an awm, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim chu. An zain pakhata nung an ni a, ropuina leh thil tihtheihnaah an thuhmun vek a ni tih kan ring.

4.                 Isua Kristaah chuan Pathian leh mihring an awm kawp a, chuvangin, Amah chu Pathian tak a ni a, mihring tak a ni bawk tih kan ring.

5.                 Kan nu leh pa hmasate chu a tirin thianghlima siam an ni tih kan ring a, an thu awihlohna avangin an thianghlimna leh an hlimna chu an hloh ta a. An tlũkna avang chuan mi zawng zawng mi sual, chhe zo vek kan lo ni ta a. Pathian thin tiur tur rêng pawh kan lo ni tih kan ring.

6.                 A duh apiangten chhandamna an neih theihna turin, Lalpa Isua Krista chuan A tuarna leh a thihnain, khawvêl pum tan tlanna a siam ta tih kan ring.

7.                 Chhandama awm turin kan Lalpa Isua Krista ring a, Pathian ngaiha sual sim leh, Thlarau Thianghlim siamthara awm a mamawh tih kan ring.

8.                 Kan Lalpa Isua Krista rinna azârah khawngaihna a thiam chantîrin kan awm a, a ring apiang chuan; Amah hriatpuina chu amahah a nei a ni tih kan ring.

9.                 Chhandama awm rengna chu Krista ringa A thu zawm reng hi a ni tih kan ring.

10.            Ringtu zawng zawngte vanneih bîkna chu, an puma tihthianghlima awm theihna hi a ni tih kan ring a. An thlarau leh an rilru leh an taksa chu, kan Lalpa Isua Krista lo kal leh hun thlengin, sawisêl bovin, a puma humhimin a awm thei tih kan ring.

11.            Thlarau chu thi thei lo a ni tih kan ring a; Taksa thawhlehna te; Khawvel tâwpa rorelpuinate; mi felte chatuana hlimna te leh misualte chatuan hremna te chu an awm tih kan ring.

Thlarau Thianghlim hnathawh zui chung zelin ka nun min hruaina chu zawmin, Pathian biakna, tawngtaina, rawngbawlnate hmangin leh Pathian Lehkhabu chhiarin khawngaihnaah ka thanglian zel ang.

Ka nun hruaitu leh tehna atan chuan khawvel thil hlutna ni lovin, Pathian ram hlutna ka hmang zawk ang.

Ka nun kawng tinrengah Kristian nun zahawmna chu chelh tlatin, ka ngaihtuahna leh thusawi leh thiltih tinrengah thil tlaktlai lo leh thianghlim lo te, thil dik lo leh thil bawlhhlawh te, rinawm lohna leh taksa hman khawlohna chi reng reng chu ka phal lo ang.

Mi dangte nena kan inzawmna tinrengah pawh ka chhungte leh thenawm te, ka thawhpuite leh ka sipai puite, ka laka mawhphurtu te leh, an laka mawh ka phurnate leh vantlang zingah pawh, Kristian nun dan tur tak chu ka nunpui zel ang.

             Inneihna thianghlim leh chhungkaw nun thianghlim chu chawisangin, ka vawng tlat ang. 

Pathian hmaah chanchin la sawi tur ka nih hre rengin, ka hun leh ka theihna te, sum leh pai leh ka thil neih te, ka rilru leh ka thlarau te, rinawm taka vawnghimtu ka ni ang. 

Zu in te, vaihlo hmanna te, dawmdawi atana hman ni si lova damdawi ruih hlo, ngaihtheih chi hmanna te, pawisa khelhna te, lehkhabu thianghlim lo chhiar te leh a lem enna te, ramhuai thlarau betu rawnnate leh thildang taksa emaw, thlarau emaw bawih thei chi reng reng lak atangin ka fihlim ang. 

Pathianin chhandamna Sipai Pawl a dinchhuah chhan, a thil tum berah chuan ka rinawm ang a, Isua Krista chanchin chu mi dangte hrilhin, a tan a mi dangte hneh turin ka theihtawpin ka bei ang. Ama hmingin, tanpui ngaite leh mi vanduaite ka ngaihsakin, ka tanpui ang. 

Corps rawngbawlna tinrengah, hnathawhnaah te, Pathian biak inkhawmnaah te, Chanchin tha puanna leh hriatpuinaahte ka theih ang tawkin ka tel ve thin ang a, a rawngbawlna tur leh khawvel puma Sipai pawl hnathawhna atan ka sum lakluh atangin ka theih anga tam ka pe thin ang. 

Sipai pawl zirtirna dan tlangpui leh a inkhaihhruaina danah ka rinawm tlat ang a. A hruaitute lakah ka rinawm ang a, a nuamah emaw a hrehawmah pawh Sipai thlarau dik tak chu ka nunpui zel ang. 

Tunah hian Krista min chhandam tura thi a, nung leh hmangaihna chuan khawvel pum chhandamna tura a rawngbawl hnaah ka nun hlan hi a duh a ni tih hriain, Pathian tanpuinain Chhandamna Sipai Pawla sipai dik tak nih ka tum nghet tlat a ni tih ka puang e.

Keima duhna ngeiin, he Thuthlungah hian lutin, Sipai Thuthlungah hian ka hming ka ziak a ni tih min hriatpui turin heta awm zawng zawng hi ka sawm e.

Tiamtu hming................................................

Commanding Officer Hming.........................

Hriatpuitu (R.S) Hming..................................

Date. :..............................................................

Wednesday, December 18, 2024

I chenchilhna (Lyrics) (MIZORAM YOUTH FESTIVAL 2024 THEME SONG)

 

I CHENCHILHNA

Aw Isu, hming chungnungber,

Chibai bukin i hmaah kan lo kun e,

Kan thinlung, kan engkim hi,

Kan rawn hlan che.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.

 

I chenchilhna thlazar hlim hnuaiah,

Muangte in ka thla a chawl,

I ke bulah, i awm nem nghengin,

I thinlung tawmpui turin,

Min siam la, min nei rawh, Aw Isu.

 

Aw Isu min thlamuantu,

Kan tuihal e, i awmpuina chan châkin,

Min pawl la, min chhungkhat la,

Kan thlahlel che.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.

 

I chenchilhna thlazar hlim hnuaiah,

Muangte in ka thla a chawl,

I ke bulah, i awm nem nghengin,

I thinlung tawmpui turin,

Min siam la, min nei rawh, Aw Isu.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.