Monday, October 3, 2022

CHAN HNIH (DOUBLE PORTION)

 Tin, Elija chuan a puan chu a la a, a tumtel a, tui chu a han vua a, lehlam lehlamah a lo inthen ta a, tichuan an pahnih chuan lei chârah an kal kai ta a. Tin, an kai hnu chuan heti hi a ni a, Elijan Elisa hnênah,"I hnêna a lâk bova ka awm hma hian eng nge ka tihsak ang che mi dil rawh," a ti a. Tin, Elisa chuan, "Thlarau chan hnih chang ila," a ti a. II Lalte 2:8-9

 

Zawlnei Elija chu Pathianin nasa takin a hruaia. Zawlnei ni a, Pathian thupek a puanchhuah mai piah lamah thilmak tak tak tiin ‘Pathian Thlarau’ a hnenah a awm a. Leiah hian thi ve kher lovin Pathianin a nungchungin vanah ‘thawngaleivira’ hruaichhoh a lo ni dawn ta.

         Vana hruaichhohva a awmhma in a rawngbawl saktu hmun hrang hrang Bethelah te, Jeriko-ah te, Jordanah te, hruai loh a tum pawh a a pu Elija thlah lova zui tlat tu Elisa hnehah “Eng nge ka tihsak ang che mi dil rawh,” a ti a. Elisa hian a pu Elija a Pathian awm, thiltihtheihna nasa tak nena thuam hi ropui a ti em em a. Elisa chuan apu Elija Thlarau chan hnih a dil ta a.

         Elija a thil dil chu khirh a ti hle na a, a tana rinawm tlat Elisa hnenah chuan “I hnen ata lak bova ka awm lai mi hmuh chuan i chang ang” tiin a tiam a. An kal dun laiin mei tawlailir leh ei sakawrte an lo lang phut a, Elija chu thawngaleiviran Vanah hruaichhohva awm lai chu a hmu a. Elisa chu apu Elija chan hnih pekin a awm ta a.     

          Thuthlung thar lamah hetiang bawk hian kan Lal Isua a rawn sawi a. A zirtirte nen an ti ti hova. Thoma leh Philipa te hi an dilchhut fal deuh thin a. Mahse, he a zirtirte zawhna a chhanna te hi vawiin thlenga ringtu nun chawmtu ala ni. Thoma zawhna a chhanna ah Isua a in sawifiah “Keimah hi kawng leh thutak leh nunna ka ni; keimaha kal lo chu tumah Pa hnenah an thleng ngai lo.” Johnana 14:6 leh Philipa a zawhna, an zavaia hriat atana a chhanna zinga thu hlawm khat – “Tih tak meuhvin, tih tak meuhvin ka hrilh a che u, tupawh mi ring chuan thil ka tihte hi ani pawhin a ti ve ang; heng aia thil ropui pawh hi a la ti ang, Pa hnenah ka kal dawn avangin.” (Johana 14:12). 

          Isua hian a zirtirte hnena a hrilh hi a hnulam zela amah ‘ring’ a piangte chanpual tur a rawn sawichiang a. Chu chu tupawh mi ring chuan thil ka tihte hi ani pawhin a ti ve ang; heng aia thil ropui pawh hi a la ti ang, Pa hnenah ka kal dawn avangin tiin.

           Isua thil tih- damlo a tihdamte, mithi a kaihthawh te, ramhuai a hnawhchhuah te, phungzawl leh thla em ât a tih dam te, chhangper leh sangha a tin pun thlengin (a dang tam tak a awm) heng hi Isua ringtute tih ve tur a ni mai pawh nilo, “Heng aia ropui pawh a la ti ang” a ti zui a. 

          Chu Isua tawngkam chu Pentecost ni a Thlarau Thianghlim alo thlen hnu khan amah ringtu hmasa a zirtirte nunah a rawn thleng dik chho tan a. Petera thusawi vawikhatah mipui 3000 an piangthar a (Tirh. 2:36-41), piantirh ata kebai an tidam a (Tirh. 3:7), Peter hlim thlâ ringawt pawh damna (Tirh. 5:15), Paula taksa inhrukna puante emaw, fenthuahte emaw pawh damna (Tirh. 19:11-12) alo ni ta. 

          Chutiang thiltihtheihna nei tur chuan amah Lal Isua ngei khan khawvelah a lenlai khan alo sawilawk reng a ni.

           Chuti a nih chuan Pathian ringtu, Elisa anga apu Elija laka rinawm taka zui tlat tu, Lal Isua ring tlattu te hi Pathian malsawmna chan hnih chang tura malsawm kan ni a. Chu dinhmun ropui luah tur erawh chuan rinawmna nen, rinna nen Pathian hnung kan zui ve erawh kan tih makmawh a ni.

 Lalpan malsawm rawh se. Amen

Tuesday, July 19, 2022

*MAHNI A IN HRIATNA*

*Pathian hretu nih aiin Pathian mihriat nih a pawimawh zawk!*

Pathian chu tupawhin kan hre hûm mai. Thil sual leh diklo tiru reng chung pawhin Pathian hming kan lam fo hin.

*Mahse, Pathian mi hriat chu thil sual leh diklo a tihin, a nuna khaktu, zilhtu a nei hin.*

Thil sual leh diklo kan tih a, kan nuna zilhtu, khaktu lo awm hin hi Thlarau Thianghlim kut a ni. Zilhtu, khaktu neilo ringtu nih a hlauhawm! Fake Christian!

Pathian hriat ringtu dik tak chuan a nun khalh ngiltu Thlarau Thianghlim a kawl avangin thil a tisual hin lo.

_*"Tupawh Pathian hrin chuan Pathian chi amahah a awm reng avangin thil a tisual hin lo; Pathian hrin a nih avangin thil a tisual thei hek lo."*_ 1 Johana 3:9

Thil sual leh thil diklo kan tichung pawha kan la tluan viau chuan "Hremhmun" kal tur, khawvela Pathian zahngaihna zar zova, A lam hawikir hun nghaka Pathianin a la damtir kan ni tihna a ni a.

Pathian lam kan hawi vat loh huan "chatuan hremhmun" lama kan liam hun a thleng thut thei reng a ni.

Pathian mihriat kan nih leh nih loh hi 'mahni a inhriatna' a neih theih!

*Lalpan malsawm rawh se!*


*LUNGAWILOHNA*

Setana mihring a beihna hmanraw langsar leh tlanglawn tak chu “Lungawilohna” hi a ni.

Mihring thuawihlohna bawiha an luhna Edena huan mawi tak chhunga Evi a thlemnaah hian an nih tawh sa “Pathian anga siam” (Gen 1:26) an nihna ngaiin a rawn thlem a.

Pathian anga siam tawh sa kha “Pathian ang in lo ni dawn” (Gen 3:5) tih hmangin a thlem ta chat a.

A nih tawhsa rengah lungawilohna hmangin setana khan a rawn bum a, sual bawiha tang turin a thlem thlu ta a ni.

Chutiangin keini mihringte pawh hi kan nuna thlema kan awmna ber hi lungawilohna/vuina hmangin a ni fo. Chhungkuaah, unauah, kohhranah, khawtlangah, thian hovah lungawilohna alo awm chuan thil a fel thei thin lo. Kan hnathawhah, kan thil neihah lungawi lovin midangte thil neih itsikna hmangin kan thinlungah hmun a khuar a, kan lungawilo fo thin. Hei tak hi setana hian a hrechiang em em a. Hmanraw langsar takah a hmang thin.

I hmelah i lungawi em? I pianah i lungawi em? Pathianin a duh taka a siam “God’s masterpiece” i nih kha, in chhuang ta che, chapo lovin. Chutiang zelin, engkima kan lungawina leh kan lawmna hi kan chakna a ni si a.

Setana hnehna thaber chu a hmanraw langsar lungawilohna kan hneh zelna hi a ni.

*Lalpan malsawm rawh se!*

 

*PATHIAN FA!*

 _“Ngai teh u, Pain min hmangaihna chu a va nasa em! *"Pathian faahte"* min vuah tak hi; chutiang chu kan ni rêng e. He mi avang hian khawvelin min hre lo a ni, amah chu an hriat loh avangin.”_ (I Johana 3:1)

Zu/Drugs addict leh thil rûk ching tak, lockup leh Jail kar tawn reng mai, khawtlang pawhin misual ti a an hriat lar, tumahin ka ui ka ar an tih duh loh khawpa sual tawh hi i faah han vuah chhin teh! A har kan ti mai nilovin kan theilo hial ang.

Chutiang ai maha Pathian hmuh a tenawm, misual, tawmkailo, bawlhhlawh Zawlnei Isaia’n 64:6 _“Mi bawlhhlawh angin kan lo awm ta vek si a, kan felna zawng zawngte pawh silhfen bawlhhlawh ang a ni a: kan zain hnah angin kan vuai thin a;...”_ a tih ang mai kan ni a.

Chuti chung chuan “Lei leh Van siamtu Pathianin nang leh kei hi a faah” min lo vuah ve ringawt mai hi kan va inhmeh lo tak em! Kan inhmeh lo a ni! Mahse, min vuahtu in kan inhmeh vang ni lovin, kan phu miah loh nihna chu hmangaihtu leh amah chu hmangaihna a nih avangin A fa kan lo nive ringawt mai hi kan va phu lo em!

Heti mai hian, inkhawm ka thatchhiat ang ang, thil sual leh Pathian duhloh zawnga nung thin ka nih ang ang hian Amah in min vuah miau avangin “Pathian fa” kan ni ta tho tho a nih chu. Ava ropui em!

A nih leh zu/drugs te ka la ti reng dawn em? Pathian fa ni chunga zu/drugs tih hi inhmeh a kan la ngaih chuan han ti zel tum teh? A inhmeh tawh lo. Mipat hmeichhiatna (sex) ah, mite hriat lohvin han tlan zel dawn chhin teh? A inhmeh tawh lo asin. Damchhung ropuina ûmin, hausakna ûmin hleprûkna/duhâamna kawng han zawh zel dawn chhin teh? A inhmeh tawh lo.

Chumi avang tak chuan miin sual alo kalsan ta thin alo ni.

Amah Pathian vekin *“In thi tawh a, in nunna chu Pathianah chuan Kristaah thuhruk in a awm,”* (Kolossa 3:3) min ti leh bawk si a. Pathian ah chuan kan mihring hlui sualpu taksa chu kan thi tawh a. Kan thihna chu nilovin _kan nunna chu_ Pathianah chuan Kristaah dah mai mai nilo _thuhrukin_ a la awm zui a.

Krista a thuhruk a awm chuan thil thalo kan tihin, min neitu thununna kan tawk thin a. A duh loh zawnga kan awmin a sawizawiin kan lo awm thin a. Chu chu hremna ni lovin, Pathianin min chhinchhiah tawh, A fa nihna dik tak changtu te kan nih avangin Hebrai 12:7-8 ah chuan *”In tuar hi nangmahni thunun nan a ni; fate chunga tih angin Pathianin in chungah a ti a nih hi; pa thunun loh fa tu nge awm ngai le? Fa zawng zawng hlawh thin thununna chu hlawh lova in awm erawh chuan fa tak ni lovin, sâwn in ni a ni ang asin” Tih kan hmu a.

Fa tak thunun na tawkin Vanram kawng kan zawh bo loh nan Pathian kaihhruaina kan tawk thin.

 

TUNGE I NIH?

_“Tin, leiah a tlu a, a hnenah, “Saula, Saula, nangin engati nge mi tihduhdah hi?” tiin aw a hria a. Tin, ani chuan, “Lalpa, tunge i nih?” a ti a. Tin, Lalpa chuan, “Isua, i tihduhdah hi ka ni e; ......._ (Tirhkohte 9:4-5)

Jerusalem khua a *kohhran awmte* bakah Damaska khua *Lalpa zirtirho* tiduhdaha Saula a phî ruai laia 'Lalpa aw' chuan Kohhran hote leh Pathian thuawih a a hnung zuitu (keini ho ang hi) te hi Amah Isua ngeiin 'Amah' kan nihzia a rawn sawichhuak a.

*Chuvangin, Pathian mi, Pathian rawngbawla, Lalpa zirtirho, mite Isua kebula hruai hintu kan nih chuan Lal Isua in 'Amah' nihna neituah min lo dah reng a ni.*

He leiah hian Isuan a aiawh tura min dah avangin A lalram tana hahnem ngai taka sengkhawm puia, A tana nunga, kan nunah miin Isua hmel an hmuh theihnan nitin Isua kan nihna hi lo langsar deuh deuh rawh se.

_"Hmangaihna nei lo chuan Pathian a hre lo; *Pathian chu hmangaihna a ni si a.* "_ 1 Johana 4:8

Isua chu hmangaihna a khat a ni a. Isua chuan thilsual a ti ngailo, mahni hma a sial ngailo, zu a rui ngailova, mi chanai a hlepru ngailo, henawm khawveng a sawisel ngailova, a duhâm lo mai ni lovin leiah hian lunghahna a neilo. Chu Isua chuan *nang leh kei* Amah ah min ruat a nih chu.

Kan nihna hre chiang thar leh turin *Lalpan malsawm rawh se.*

 

NI 4 LAI A LIAM TA!

_"Aw ka hmêlma, mi diriam mai suh: ka tlûk hun chuan ka tho leh ang: thima ka thut pawhin LALPA chu ka tân êng a ni ang."_

Mika 7:8

Ni 9.7.2022 tlai evening prayer walk neia inchung zawla ka kal kuallaiin ka beisei angin ruah leh thli na takin min rawn nuai a. Ka raincoat nen chuan dan rual lohvin kan zawr dün hnap mai a.

Chumi nghawng kalzel chu nita chêk ang chu? A tûk Sunday tlaiah chuan sik deuh ser ser a awm a. Ka nunphung pakhatmah tibuai lovin inkhawm bang damlo kan, ṭawngṭaisak leh thingpui senhâng in in kan la kal a.

Zan alo rei a, ser ser kha alo sik ta hluai a. Monday tuk tho vâk tur ka awm ta lo, ka insin betta tlat mai. Tunlai hri (old model) mi pawhin an vei ṭhat duh tawhloh, an vei pawh an inpuan ṭhat duh tawh loh chu ka in test a, double line alo inrîn reng mai a. Nachhawkna nen, antibiotics (bakah Dr Afala'n a ṭha ṭha min rawn chawh a) nen ka inchhawp a. Ka nupui (my betterhalf) lah insi reng na na na chu fihlim bîk hek suh.

Mahse, 'ni 4 lai a liam ta' bawk a, Lazara thlân ata kaithotu Thlarau ngei chuan, damna min pe a. Zirtawp zingkar ṭiauchhûm paw chûk karah ni 4 lai ka nundan phung zawh ka ṭhulh tâk 'prayer walk' ka chhumzawm leh thei ta.

*Lalpa hming chu fakin awm rawh se.*

Zawlnei Mika'n a hmelmapa hnena huaisen taka a chhamchhuah "Aw ka hmêlma, mi diriam mai suh: ka tlûk hun chuan ka tho leh ang: thima ka thut pawhin LALPA chu ka tân êng a ni ang" tiin ka thochhuak leh ta a nih hi. *Lalpa chu fakin awm rawh se.*

_"Anni zawng an kun a, an tlu ta a: Keini erawh chu kan tho va, kan ding mar ta zawk a."_

Sam 20:8

_Hnehna hlado chhâm a, Gehen lalsual kan dorâl ãi ṭhin tur ringtu kan nih kha maw! Âi zel phawt mai ang._

*TLÂWMNA HI DAMNA!*

_(Duhâmna hi tur hlauhawm a ni)_

*"Tichuan a zuk chhuk a, Pathian mi sawi ang chuan Jordan luiah vawi sarih a zuk inhnim a; tin, a tisa chu nausen tisa ang mai a lo ni leh a, a lo thianghlim ta a."* 2 Lalte 5:14

*Chutichuan Naamana phâr khan a man ang chia, kumkhuain i thlahte pawh a man zel ang," a ti a. Tichuan a hnên ata chu vûr anga vâra phârin a kal chhuak ta a.* 2 Lalte 5:27

Suria sipai hotu Naamana phâr chungchang hi han ngaihtuah ho lawk teh ang. Sipai hotu a ni a. Nihna ropui tak tak 4+1 a nei a- ropui, zahawm, mi chak, huaisen, a tawp berah chuan 'phâr'.

Heng a nihna ropui tak tak 4 te baka a pangana hian a hma 4 te ropuina hi a hliah vek a. Chu a pangana 'phar' damna(thianghlimna) tur chuan mi tlâwm tak tak hmanrua an lo langa.

1. *Israel ram aanga hmeichhe naupang an man, a nupui enkawltu (chhiahhlawh)*

2. *Amah Naamana chhiahhlawhte*

3. *Jordan lui*

Naamana hian dam duh in a nupui chhiahhlawh thusawi a bawhzui a. (Tlâwmna step khat) Mahse, a lalna leh ropuina hmachhuanin apu Suria lal chuan Israel lal lehkha a thawn a. Naamana damna hi Israel lal kut a mi a ni lova. Israel lal a tithinrim ta zawk a. Elisan alo hriatin 'ka hnenah rawn tir ta che' a ti a. _(Kan damna kawngah hian pan loh tur kan pan chuan thil pawi a thleng thei)_

Naamana chuan a ropuina hmachhuanin, chapona nen Elisa a pana, 'Lalpa Pathian hming lamin ka phâr chunga kut alo nghat anga ti a a beisei laiin' Jordan luia vawi 7 inhnim turin mi a hrilh chhâwn tir a. (Tlâwmna step hnih)

Naamana chapona alo lang leh a "Thinrim engphiarin a haw tau ta a." (I Lalte 5:12 MKJV). Mahse, a chhiahhlawhte kaltlangin a damna kawng Zawlneiin a sawizawh mai turin hrilhin a awm a. (Tlâwmna step thum).

*"Tichuan, a chhuk thla a, Pathian miin a hrilh angin Jordan luiah chuan vawi sarih a inhnim a; nausen pangti ang mai hian a taksa chhuan ngai a lo awh leh a, alo thianghlim leh ta a."* (I Lalte 5:14 MKJV)

A ropuina leh a chapona tlangsang aanga chhukin Jordan lui a pan (Tlâwmna step li) na chuan a damna, thianghlimna a pe ta a ni.

_Lalpa hma a kan tlawmna, kan inphah hniamna, thuhnuai kan rawlhna zel hi kan damna a ni._ Naamana a dam ta.

Naamanan alawm avanga tangkarua leh thil hlu Elisa pek a tum chu Elisan a la duh lova. Chutih rual chuan Elisa chhiahhlawh Gehazia'n sum ît a lo meng kar a. Naamana kalchhuak ûmzuiin dâwt hmanga tangkarua leh thawmhnawte ava dîl chhuak a.

Gehazia duhâmna chuan amah leh a thlahte zelah kumkhuain Naamana phârin a bâwm zui ta a ni. Kan duhâmna leh thildiklo tih rûk kan chîn te hi keimahni tan mai nilo, kan thlahte zel tan tûr hlauhawm tak a ni thei si a.

*Lalpan malsawm rawh se.


LAL TAWNGTAINA (The Lord's Prayer)

 

Kan Pa vana mi,

I hming zahawm rawh se.

I ram lo thleng rawh se,

I duh zawng vana an tih angin,

Leia min ti rawh se.

Nitin kan eikhawpin chaw min pe ang che.

Kan chunga thil tisualtute kan ngaidam angin,

Nang pawhin kan thiltihsual ngaidam ang che.

Sual tura thlemna ah min hruai lut suh ang che,

Misual lakah chuan min chhandam zawk ang che.

Ramte, thiltihtheihnate, ropuinate, chatuana i ta a nisi a, Amen.

(Only 77 words)