Sunday, January 19, 2025

SALVATION ARMY THILTUM

 

 (Mission Statement)

* Salvation Army hi kristian kohhran, Khawvel huapa Chanchin Tha hrila thawk a ni. 

* A thuchah chu Bible ah a innghat a. 

* A rawngbawlna chu Pathian hmangaihnain a tihnun a ni a. 

THE SALVATION ARMY - SIPAI THUTHLUNG

SIPAI THUTHLUNG

ISUA KRISTA chu ka Lalpa leh Chhandamtu atan ka pawm ta a, Chhandamna Sipai Pawla sipaiah tangin, he leia a Kohhran mi leh sa dik tak nih ka duh ve ta a, tunah hian, Pathian khawngaihnain a thuthlung thianghlimah ka intulut ve ta a ni.

Pathian thu, thudik, Chhandamna Sipai Pawl thurin sawm leh pakhatten an puanchhuah hi ka ring a, chumi ang zel chuan ka nung ang. 

1.                 Pathian Lehkhabu, Thuthlung hlui leh Thuthlung thar hi. Pathian thâwkkhuma pêk a ni tih kan ring a. Amah chauhvah hian Pathian dân, Kristiante rin leh tihtur chu a chuang a ni tih kan ring.

2.                 Pathian Thianghlim famkim thil zawng zawng Siamtu, Vawngtu leh Awptu chu pakhat chauh a awm a, Amah chauh chu Pathiana biak tur a ni tih kan ring.

3.                 Pathianah chuan mi pathum an awm, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim chu. An zain pakhata nung an ni a, ropuina leh thil tihtheihnaah an thuhmun vek a ni tih kan ring.

4.                 Isua Kristaah chuan Pathian leh mihring an awm kawp a, chuvangin, Amah chu Pathian tak a ni a, mihring tak a ni bawk tih kan ring.

5.                 Kan nu leh pa hmasate chu a tirin thianghlima siam an ni tih kan ring a, an thu awihlohna avangin an thianghlimna leh an hlimna chu an hloh ta a. An tlũkna avang chuan mi zawng zawng mi sual, chhe zo vek kan lo ni ta a. Pathian thin tiur tur rêng pawh kan lo ni tih kan ring.

6.                 A duh apiangten chhandamna an neih theihna turin, Lalpa Isua Krista chuan A tuarna leh a thihnain, khawvêl pum tan tlanna a siam ta tih kan ring.

7.                 Chhandama awm turin kan Lalpa Isua Krista ring a, Pathian ngaiha sual sim leh, Thlarau Thianghlim siamthara awm a mamawh tih kan ring.

8.                 Kan Lalpa Isua Krista rinna azârah khawngaihna a thiam chantîrin kan awm a, a ring apiang chuan; Amah hriatpuina chu amahah a nei a ni tih kan ring.

9.                 Chhandama awm rengna chu Krista ringa A thu zawm reng hi a ni tih kan ring.

10.            Ringtu zawng zawngte vanneih bîkna chu, an puma tihthianghlima awm theihna hi a ni tih kan ring a. An thlarau leh an rilru leh an taksa chu, kan Lalpa Isua Krista lo kal leh hun thlengin, sawisêl bovin, a puma humhimin a awm thei tih kan ring.

11.            Thlarau chu thi thei lo a ni tih kan ring a; Taksa thawhlehna te; Khawvel tâwpa rorelpuinate; mi felte chatuana hlimna te leh misualte chatuan hremna te chu an awm tih kan ring.

Thlarau Thianghlim hnathawh zui chung zelin ka nun min hruaina chu zawmin, Pathian biakna, tawngtaina, rawngbawlnate hmangin leh Pathian Lehkhabu chhiarin khawngaihnaah ka thanglian zel ang.

Ka nun hruaitu leh tehna atan chuan khawvel thil hlutna ni lovin, Pathian ram hlutna ka hmang zawk ang.

Ka nun kawng tinrengah Kristian nun zahawmna chu chelh tlatin, ka ngaihtuahna leh thusawi leh thiltih tinrengah thil tlaktlai lo leh thianghlim lo te, thil dik lo leh thil bawlhhlawh te, rinawm lohna leh taksa hman khawlohna chi reng reng chu ka phal lo ang.

Mi dangte nena kan inzawmna tinrengah pawh ka chhungte leh thenawm te, ka thawhpuite leh ka sipai puite, ka laka mawhphurtu te leh, an laka mawh ka phurnate leh vantlang zingah pawh, Kristian nun dan tur tak chu ka nunpui zel ang.

             Inneihna thianghlim leh chhungkaw nun thianghlim chu chawisangin, ka vawng tlat ang. 

Pathian hmaah chanchin la sawi tur ka nih hre rengin, ka hun leh ka theihna te, sum leh pai leh ka thil neih te, ka rilru leh ka thlarau te, rinawm taka vawnghimtu ka ni ang. 

Zu in te, vaihlo hmanna te, dawmdawi atana hman ni si lova damdawi ruih hlo, ngaihtheih chi hmanna te, pawisa khelhna te, lehkhabu thianghlim lo chhiar te leh a lem enna te, ramhuai thlarau betu rawnnate leh thildang taksa emaw, thlarau emaw bawih thei chi reng reng lak atangin ka fihlim ang. 

Pathianin chhandamna Sipai Pawl a dinchhuah chhan, a thil tum berah chuan ka rinawm ang a, Isua Krista chanchin chu mi dangte hrilhin, a tan a mi dangte hneh turin ka theihtawpin ka bei ang. Ama hmingin, tanpui ngaite leh mi vanduaite ka ngaihsakin, ka tanpui ang. 

Corps rawngbawlna tinrengah, hnathawhnaah te, Pathian biak inkhawmnaah te, Chanchin tha puanna leh hriatpuinaahte ka theih ang tawkin ka tel ve thin ang a, a rawngbawlna tur leh khawvel puma Sipai pawl hnathawhna atan ka sum lakluh atangin ka theih anga tam ka pe thin ang. 

Sipai pawl zirtirna dan tlangpui leh a inkhaihhruaina danah ka rinawm tlat ang a. A hruaitute lakah ka rinawm ang a, a nuamah emaw a hrehawmah pawh Sipai thlarau dik tak chu ka nunpui zel ang. 

Tunah hian Krista min chhandam tura thi a, nung leh hmangaihna chuan khawvel pum chhandamna tura a rawngbawl hnaah ka nun hlan hi a duh a ni tih hriain, Pathian tanpuinain Chhandamna Sipai Pawla sipai dik tak nih ka tum nghet tlat a ni tih ka puang e.

Keima duhna ngeiin, he Thuthlungah hian lutin, Sipai Thuthlungah hian ka hming ka ziak a ni tih min hriatpui turin heta awm zawng zawng hi ka sawm e.

Tiamtu hming................................................

Commanding Officer Hming.........................

Hriatpuitu (R.S) Hming..................................

Date. :..............................................................

Wednesday, December 18, 2024

I chenchilhna (Lyrics) (MIZORAM YOUTH FESTIVAL 2024 THEME SONG)

 

I CHENCHILHNA

Aw Isu, hming chungnungber,

Chibai bukin i hmaah kan lo kun e,

Kan thinlung, kan engkim hi,

Kan rawn hlan che.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.

 

I chenchilhna thlazar hlim hnuaiah,

Muangte in ka thla a chawl,

I ke bulah, i awm nem nghengin,

I thinlung tawmpui turin,

Min siam la, min nei rawh, Aw Isu.

 

Aw Isu min thlamuantu,

Kan tuihal e, i awmpuina chan châkin,

Min pawl la, min chhungkhat la,

Kan thlahlel che.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.

 

I chenchilhna thlazar hlim hnuaiah,

Muangte in ka thla a chawl,

I ke bulah, i awm nem nghengin,

I thinlung tawmpui turin,

Min siam la, min nei rawh, Aw Isu.

 

Chawimawina zawng kan hlan che,

Inthawina rimtui kan hlan che,

Aw Isu, Aw Isu, Aw Isu.

 


Sunday, November 12, 2023

KRAWS THU!

 

“Kraws thu chu boral mêkte tân chuan âtna a ni si a; keini chhandam mêkte tân erawh chuan Pathian thiltihtheihna a ni zâwk e.” I Korinth 1:18

             Boral mekte tana âtna, chhandam mêkte tana Pathian thiltihtheihna chu a fiah tawh sa teh reng nen, kan nuna awmze neia tam leh zuala rah a chhuah theih nan i han bihchiang dawn ang hmiang. 

            Kraws chu misual tawp, khawvelah dam ve tlaklo te hremna leh an tihhlumna (capital punishment) hmun a ni. Kraws a khai kan te chu ânchhe dawng an ni. Isua kraws a an khenbeh hma hian Rom lalramah misual tawrawt bikte hremna/tihhlumna (capital punishment) atana hman thin a ni. Mahse, Rom lalramah hian kraws lera khenbeh meuh tur chuan Rom khua leh tuite (Rome citizens) an hrem ve ngai lo. Kaisara (Tiberius Caesar Augustus) a lalna hnuaia Judai ram Governor Pilata (Marcus Pontius Pilate) a chuan kraws a khenbeh turin Isua chu a pe ta a. Rom sipaiten nasa takin an nghaisa a, a silhfen te an hlihsak vek a. Amah khenbehna tur kraws pu in ‘luruhhmun’ (Greek: Golgotha) lam an panpui a. Isua kraws putna kawng (Via Dolorosa) hi kawng chho 70% a ni a, a bak 30% vel hi zawl leh chhuk deuh a ni. (Source Isua kraws put kawng! : Rev. Chuauthuama) Chuti a nih chuan ringtu zinkawng nena hmeh bel theih turin Kraws kawng hi kawng ngil leh awlsam a ni lo tih kan hre thei bawk ang. Kalvari (Grk.-Golgothâ; Lat.-Calvariae) ah chuan ah an khengbet ta a ni. Chuta chinah chuan kraws chuan a nihna alo thlak ta a. Miten an thinhrik, misualte khenbehna hmun thing ânchhedawng kraws chu Pathian thiltihtheihna alo ni ta a ni. 

            Chu Pathian thiltihtheihna, a fapa Isua Krista meuh thihna chuan vawiin thlengin khawvelah awmze neiin mitin nunah thu ala sawi reng a. Mi sual berte nun a sawi danglama, mifel berte nun a chingral mek zel a nih hi. Kum sangtam ral hnuah pawh chu kraws chuan a hlutna leh a nihna ala hloh lova. Chu kraws a thisen chhuak chuan mi sang tam tak sual senlar anga sen tawh pawh vur aia varin a silfai thin hi a mak a ni. Nang leh kei pawh krawsa thisen chuan min tlengfaia, min tidama, min ti thianghlim a nih hi. A ropui ngawt mai! Lalpa chu fakin awm rawh se. 

Upa Sanglianthanga hla in mawi takin min chhawpchhuah saka-

    Anchhedawng thing Krista thihna chu,

    Ka thihnaah Lalpan min puan sak ta;

    Adama mihrinna chu hlip thla in,

    Krawsah ngei chuan min ti boral ta si.

             Kraws chu misual dum ber avarna a ni a. Kraws lera thi a nun hlantu Isua Krista thihna chuan kan nâ (pains) zawng zawngte phura, a thihpui tawh avangin, Isua Krista neitute chu natna laka fihlim/tihdam kan ni a. Kraws lera thi a nun hlantu Isua Krista thihna chuan kan sualna zawng zawngte phura, a thihpui tawh avangin, Isua Krista neitute chu Pathian mit hmuhah mifel kan lo ni ta a. Eden bawhchhiatna avanga mihringte a Pathian ânchhia zawng zawng kha, kraws lera thi a nun hlantu Isua Kristaah Pathian a lungawi tawh avangin Isua Krista neitute chu ânchhe lak atanga fihlim kan lo nita a. Eden bawhchhiatna avanga Pathian nena in mihran tawh, inzawmna nei thei tawh lo kha, kraws lera thi a nun hlantu Isua Krista ah Pathian a lungawi tawh avangin Isua Krista neitute chu Pathian nena nun inzawmna neiin, ‘Abba’ ka pa tiin kan mamawh tinreng kan thlen leh thei ta a. Eden bawhchhiatna avanga Pathian fa nihna hloh tawh, Pathian laka mihrang tawh kha, kraws lera Isua Krista tihnaah Pathian a lungawi tawh avangin, Isua Krista neitute chu Pathian fa a vuah kan lo ni leh ta a ni.

         Rev. Taisena hla hian fiah takin hlaah min lo puanchhuah saka-    

    Eden hunah Setana'n kan lallukhum min chhuh hnu kha,

    Tunah hian kan Lal Isuan a hneh a, min rawn pe leh ta.

    Lalpa chu fakin awm sela. Lalpan malsawm che rawh se.

Thursday, August 3, 2023

TECHNOLOGY EFFECT!

 Dr. Vra Pachuau, Kanan

 Smartphone lo chhuah kawng rawn su hawng turin Motorola Company Engineer thiam tak Martin Cooper a chuan kum 1973 khan cellphone a hmuchhuak a. April thla khan khawvela cellular phone kaltlang a inbiakna hmasaber neih tan a ni a. Cellular Phone atangin Motorola vek chuan kum 1984 ah chuan Portable Mobile phone an siam chhuak leh a, a hmingah DynaTAC 8000X an vuah a. A lianin a rik em em a. A rih em avangin a hming nickname ah  pawh “The Brick” a ti a. A man pawh $4000 man lai a ni. A battery pawhin ala daih reilo khawp mai, minute 30 tlawng ala ni.

 Kum 1992 a rawn inher chhuak a, IBM chuan Smartphone an siamchhuah thu a puang ta ut mai a. Mahse, mipuia hralhchhuah meuh turin chuan an la peih lo. Kum 2 a vei a, kum 1994 ah chuan Simon Personal Communicator (SPC) or IBM Simon chuan touchscreen te rawn vuahin awmze neiin khawvelah a chhawpchhuak ta a ni. He smartphone hmasaber hi $1100 a ni a. Mipui lei theih tura chhawpchhuah a nih atanga thla 6 chhung lekin 50,000 ngawt an hralh chhuak hman a.

 Kan tum ram kan thleng har lutuk palh ang, a tawi zawngin aw!

Kum 1997 ah thalaite hip zawngin Game khelh theihin an rawn siam a. Kum 2000 ah camera an an vuah tel tan a. Kum 2001 atangin internet hmang theiin an siam leh a. Kum 2007 January thla a neih Macworld Convention ah Steve Jobs chuan iPhone bul tannin First ever iPhone a rawn piang chho ta bawk a. Tuna kan hman tlang lawn tak em em “Android Phone” hi chu 2008 atangin HTC leh Google tangkawpin an Android 1.0 rawn siamin, an rawn develop chho ta a. Khawvel market ah tlar hma an rawn luah ta vung mai a. Vawiin thleng hian kan smartphone te chu ava changkang ta em! Khawvela smartphone hmangtu zat mithiamte chhut danah chuan kumin 2023 ah hian 6.9 Billion a ni a, khawvel mipui atangin 86.25% in smartphone kan hmang tihna a nih chu. Bawn rem rem tak a ni.

 Smartphone a hman tur social media platform hrang hrang mipui mamawh chhawpchhuah sakin kan awm a. Mizote zinga kan hmanlar zual Facebook, Whatapp leh Instagram te hi tlem sawi ang aw.

 Facebook hi tunlaiah chuan hrelo kan awm awm love. He platform hi Harvard University dropout Mark Zuckerberg leh a thiante Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz and Chris Hughes ten an inbiakna tur atan “FaceMash” tiin October ni 28, 2003 khan an hmang tan a,  February 4, 2004 ah Facebook tiin a hming an thlak zui a. Alo tangkai em avangin mipuiin kan hman theih turin 2006 khan khawvel tukverhah chhawpchhuahin a awm ta a.

Vawiin thleng hian tangkai takin kan hmang a. Politicianin campaign nan, Rawnbawltu in Pathian thusawi nan, Model in intihlar nan, sumdawngin in advertise nan, thlalak bo mei tur dah that nan, chanchin thar tarlan nan leh kawng hrang hrang atan kan hmang ta a. A tangkai zawnga hmang tan a that em em laiin, misual chetna kawng ka zaupui a ni bawk tih kan hriatloh ka duh love. Tin, Facebook hi mi pangai tak tak ten tangkai taka an hman lai hian, hming lem invuah a, mahni nihna tak tak pawh pho chhuak ngam lova, thilsual tih nana hman ching an awm a. Facebook ai thiante mi duk daklo ni a I hriatte chu unfriend a him tlangpui. A thalo zawnga hmangte avangin nupa tam tak an inthen phah a, uire tam tak an awm phah a, in bumna a leng vel ruai ruai a nih hi. Nang leh kei chuan tangkai taka hman i tum phawt mai ang aw!

 Whatsapp pawh hi ava tangkaiin kan va hmang nasa tehlul em! He platform hi kum 2009 khan Stanford Programmer ropui Brian Acton leh Ukranian atang America a pem lut San Jose State University a class kal thin Jan Koum a te thian dun chuan an tan chho va. Acton a rawt phurna hnuaiah Koum a hian bul atan a. A tirah chuan iPhone hmangtute tan chauh tiin kum 2009 kum tawp khan an chhawpchhuak a, a hnu reilote ah Android hmangtute tan pawh an rawn chhawpchhuak zui ta a. Paid application anga an kalpui avangin a hmangtu an tlahniam a, an market share a hniam zel a. Kum 2014 khan Facebook neitupa Mark Zuckerberg a chuan $ 19,00,00,00,000.00 ($19 Billion) in a leisak a. Chuti hnuah chuan nasa takin a re-model a. A thil tam tak a thuambelh a. Tangkai takin kan hmang a, tun hi kan thleng a.

            A tangkai dan chu kan hre vek mai. Tunlai phei chuan Whatsapp hmanglo chu kan bengvar lova. Kan thing deuh ta tlat mai. Kohhran thil tul pawimawh puannan, Khawtlang leh YMA information puannan, chhungkhat group, thian group, khawchhuak group, etc. etc. atam tawh lutuk. Kan whatsapp group siam a left ringawt te pawhin nasa takin min nghawng khawpin kawng tinrengah kan hmang tangkai ta. Mimal sumdawn nan leh commercial purpose hrang hrang atan Business Account pawh kan hmang, chutih rualin thil thalo tih theih maina platform atana hmang pawl an awm ve reng bawk a. Uirena sual bul tanna leh  chhungkaw buaina thlenna intanna a ni fo. Chuvangin, mi tangkailo leh an hnen atanga thu tha leh lawmawm ni lemlo i dawn thinna te chu Block hmak hi a him fo. Keipawh ka block nual. Kan hriat chian em em tur chu he social media hi tangkai taka hmang tur leh thil tha tih nan chauhva hmang turin keimahni kan pawimawh a. He social media hi kan in thunun tir tur a ni lova. Kan hun tha awmze nei lova min eihek sak tir kan phal tur a nilo. He app “the most popular messaging app in the world” an tih hial khawp a tangkai hi Pathian mithmuh a mawi leh tha in lo hmang ang che.

 Instagram hi tunlai chu a trending percentage a sang fu mai. Instagram tih hming a put hma hian ‘Burbn’ tiin an vuah a. Kum 2010 khan Standford University atanga zirchhuak Kevin Systrom an bul atan a. Burbn ti hi an hmang tangkai chhova. Chuan Stanford University zirchhuak ve tho Mike Krieger chu phungbawm ah sawm chhovin ke an pen dun ta a. Kum 2010 October 6 khan Apple App atana chhawpchhuah hmasak a ni a. iPhone hmangtute atana an chhawpchhuah ni khat ni ah hmangtu 25,000 an awm nghal pang a. Thla thum pawh a tlin hmain 1,000,000 (1 million) in an hmang hman a. Thang chak vet vet tak a ni. Mipui hman theiha chhawpchhuah a nih hnu thla 18 na April, 2012 ah Facebook neitupa Mark Zuckerberg a chuan $ 1,000,000,000 ($1 billion) in a leisak zui ta a. Kan hriat theuh angin Mark Zuckerberg a sumdawnna Meta Platforms Inc. huangchhungah Facebook, Whatsapp leh Instagram te chuan bu an khuar a. Khawvel an thunun ta mek a ni te pawh tih ila kan sawi sual awm love.

He app hi a thangduang em em a. “One of the biggest social media platforms in the world” an ti tawp mai a. He app hi mimal leh pawl ang te, sumdawn nan leh commercial purpose hrang hrang atan Business Account pawh kan hawng ta sup sup mai a. Chutih rualin thil thalo atana hmang pawl an awm ve reng bawk tih kan hmuh hmaih tur a nilo. Uirena sual bul tanna atan live leh video kan dah nasa a. Mimal in pholanna hluar ber pawh kan ti thei bawk ang. Kan hriat chian em em tur chu he app hi hi tangkai taka hmang tur leh thil tha tih nan chauhva hmang turin keimahni kan pawimawh ber a. He app hi kan in thunun tir tur a ni lova. Social media a in pholan chin tawk leh hmandan chintawk kan hriat loh chuan min ti chhe der thei bawk ani. Engpawh nise, kan hringnun hi Pathian mithmuh a mawi leh tha a nun kan tum tur a ni a. Pathian tanpuina in kan thei ngei bawk ang.

Heng kan sawi tak atangte a chhiartu duh tak ka chah duh che chu, social media hi kan tunlai nunah a bet tel tawh a. Hman ngei ngei a ngai chho zel dawn te pawhin a lang. Mahse, social media hi kan nihna dik tak lo deuhva kan lanna a ni fova. Kan pro pic/dp ai hian atakah kan chhe hret tih kan hre tlang vek ang hian kan nihna diktak chu a phenah a awm tih kan hriat a pawimawh. Kan thiltih that phochhuah nan kan hmanga, mahni kan in chawimawi vak vak a. Vanrama kan lawman tur leiah kan khum bur bur ta hlawm chu a ni hi. A biblical teh chiam lo. A chhan chu “In thil ṭha tihte mi hmuh atân, mihring mit hmuha ti lo tûrin fîmkhur rawh u; chuti lo chuan, in Pa vâna mi hnênah chuan lâwmman in nei lo vang.” tih kan Bible Matthaia 6:1 ah kan hmu tlat.  Tin, Birthday, Anniversary ah te hmangaihna ngahber leh duhsak ber ang in kan in lawmpui em em a, a tha vek e. Mahse, chutianga tite ai chuan hmaichhan ngeia lawmpui leh hriatpuitu che chu mi tak tak an ni zel tih lo hre nawn leh teh. Heng technology effect te hi keia ziah zawh vek sen a nilova. Chuvangin, nangmah ngei technology hmangtu khan ka sawikim senloh ‘Technology effect’ avanga i thil tawn atang khan lo in zirin, in veng chungin hma lo sawn zel ang che.